भोक लाग्न हामीलाई अतिनै जरुरी छ तर कहिले काहीँ शरीरमा इनर्जी सकिएर कमजोर(Weak) भै सक्दा पनि भोक लागेको महसुस हुँदैन (You don't feel hungry) । केहि खान मन लाग्दैन ( You don't feel like eating anything) र जबरजस्ती खाए, खाएको पच्दैन । यो समस्या प्राय हरेक व्यक्ति ले कुनै न कुनै दिन भोगेको वा कुनै दिन भोग्नु पर्ने एक आम समस्या पनि हो ।
किन लाग्दैन भोक ? (Why don't you feel hungry?)
- खाना भर्खरै खाएको कारण (just ate food)
- खाएको खाना नपचेको कारण (Due to indigestion)
- शरीरको क्यालोरी (Calories) कम नभएको कारण
- पाचन (Digestion) मा पूर्ण रुपमा समस्या भै पेटमा पाचन रसहरुको निर्माणमा कमि भएको कारण
- यदि शरीरमा कुनै रोग भए उक्त रोग को असर हुने कारण
- ग्यास (Gastric) वा कब्जियत (Constipation) को कारण
- बढी तनाब (Stress र थकाइ (Fatigue )को कारण
- डिप्रेसन (Depression) को कारण
- एंटीबायोटिक्स (Antibiotics), एंटीफंगल (Anti-fungal) वा पेन किलर (Pain killer) जस्ता औषधि ( Medicine) सेवन गरेको कारण
- ज्वरो (Fever) आएको वा टाउको दुखेको (Headache) कारण
- यदि गर्भवती (Pregnant) भए गर्भवती भएको कारण
- थायराइड (Thyroid) को कारण
- रक्तअल्पता (Anemia) को कारण
- क्यान्सर (Cancer) भएको व्यक्ति लाई क्यान्सरको असर को कारण
- मधुमेह (Diabetes) भएका लाई मधुमेहको असर (The effects of diabetes) को कारण
- भोक लागेको बेला खाना नखाइएको कारण
- खाना सधैं अनियमित तरिका ले खाने बानीको कारण
- खालि पेटमा बढी गुलियो पदार्थ खाइएको कारण
भोक नलागे के गर्ने ? (What to do if you are not hungry?)
माथि बताइएको अनुसार भोक नलाग्नुको कारणहरु (Reasons for not feeling hungry) अनेक हुन्छन् । त्यसमा पनि व्यक्ति र व्यक्ति को दिनचर्या, व्यक्ति को शारीरिक अवस्था (Physical condition) अनुसार यसको कारणहरु फरक-फरक हुने गर्दछन् ।अरु पनि विशेष स्वास्थ्य जानकारीहरु पढ्नुहोस :
- स्तन क्यान्सरका लक्षणहरु : यी हुन् महिला र पुरुषमा देखिने स्तन क्यान्सरका लक्षणहरु
- दैनिक बिहान तातो पानी पिउन किन जरुरी हुन्छ ? Drinking Hot Water?
- ओठ फुट्ने समस्याको समाधान कसरी गर्ने ?
- फुड पोइजन हुने खानाहरु- फुड पोइजन कसरी हुन्छ ?
- पिसाव मा रगत किन आउँछ ? यी हुन पिसाव मा रगत आउने प्रमुख कारणहरु
यदि पाचन प्रकिया निकै कमजोर छ भने पाचनमा समस्या आउने किसिम को खाना पटक्कै खान हुदैन । बढी चिप्लो (Oily foods),पिरो, पुरी परौठा आदि जस्ता खानाहरुले पाचन मा समस्या बनाउने गर्दछ र यसको नतिजा खान मन नलाग्ने देखि ग्यास र कब्जियत पनि बनाउन सक्छ ।
भोक चांडो लगाउन के गर्न ? (How to increase your appetite?)
- नियमित खाना समय मा खाने
- अपच हुने किसिम का खाना नखाने
- खाने कुरा मा मसला कम भएको वा तेल चिप्लो पिरो कम खाने
- छिटो पाचन हुने किसिम को खाना खाने जस्तै जाउलो, जुस आदि थोरै थोरै गर्दै मात्रा बढाउदै जाने
- पानी बढी पिउने
आकस्मिक घरायसी उपचार विधि (Emergency home remedies) :
- के हि समय ब्यायाम (Exercise) गर्ने यानिकी शरीर को क्यालोरी घटाउने (Reduce calories) प्रयास गर्ने यसो गर्दा भोक लाग्ने महसुस (Feeling hungry) हुन् सुरु हुन्छ.
- पेटको ग्यास (gastric) भए ग्यास कम गर्ने तरिका अपनाउने र तातो पानीमा थोरै नुन मिसाएर पिउने (Mix a little salt in hot water and drink it).
- १ देखि २ गिलास दहि पिउने (Drink 1 or 2 glasses of yogurt) । दहिले पेट मा राम्रो ब्याक्टेरिया(Good bacteria, Probiotics) को निर्माण गर्दछ जसले अपच (indigestion) चिज लाई पचाउने र तुरन्त भोक लगाउने (Appetite immediately) गर्दछ.
- कागती (Lemon) र बिरे नुन (Black salt) साथै ज्वानो ( Ajwain, Jwano) पिसेर तातो पानी संग मिसाई पिउने भोक लाग्न सुरु गराउदछ.
- मरिच (Black Pepper) लगाएर पिरो बनाई तातो पानी पिउने गर्दा तुरन्त भोक लाग्न सुरु हुदछ.
- गुलियो चिज पटक्कै नखाने (Stop eating sweets)
- बिरे नुन (Black Salt), मरिच को धुलो (Pepper powder), प्याज (Onion), ज्वानो (Ajwain, Jwano) र भुटेको जिरा (Roasted cumin seeds) मिसाएर दहि ( Yogurt) संग मिसाई खाए तत्काल भोक लागेको महसुस गराउदछ र भोक लाग्ने बितिक्कै कडा खाना नखाई जाउलो खाने वा छिटो पच्ने किसिम को खाना (Fast digesting food) खाने गर्नु पर्दछ.
- गाजर (Carrots) भए गाजरको जुस (Carrot juice) बनाई पिउनुपर्दछ.
- भोक लाग्ने बितिकै धेरै नखाने थोरै ठिक्क खाने र पुन दोश्रो पटक को भोक लाग्न पर्खिने र त्यो बेला पनि ठिक्क थोरै खाने ( यो गर्नुको कारण पाचनमा भएको गडबड लाई पुन नर्मल अवस्था मा ल्याउन को लागि पाचन मा कम लोड पर्ने किसिम का खाना जस्तै जाउलो र थोरै र ठिक्क खानु पर्दछ )
- खाना खाए पछि २ केस्रा लसुन (2 Cloves of Garlic) खाने गर्दा पुन भोक लाग्न सहायता गराउदछ.
- खाना खानु भन्दा १५ मिनेट अघि बिरे नुन (Black Salt) र कागतीको रस (Lemon juice) तातो पनी मा मिसाई पिउने र पिएको ठिक १५ मिनेट पछि खाना खाने यसो गर्दा खाएको खाना चाडै पच्ने हुन्छ र दोस्रो पटक पुन सजिल्यै भोक लाग्ने छ
- हरेक दिन बिहान खालि पेटमा १ देखि २ लिटर पानी पिउने (Drink 1 to 2 liters of water) तर भरसक दुध हालेको चिया नपिउने (Don't drink milk tea
- टिमुर भए एक दाना टिमुर (Sansho pepper, Timur or Timbur) मुखमा राख्ने र विस्तारै खाने । यसले पेट ढाडिएको छ भने आराम दिने छ ।
- अलैची (Cardamom) को दाना मुख राखी रहने र पान जीरा र मिस्रि चपाएर खाने
- 12/15 वटा तुलसी को पात चपाएर खाने
- बाबरी को पात र तुलसी को पात पिसेर रस निकली पिउने यसले तुरन्तै ठिक गर्ने छ ।
- यदि यी तरिका ले ठिक नभए नजिकै को मेडिकल मा जाने र डाक्टर संग सल्लाह गरी औषधि उपचार को पद्दति अपनाउने.